Het zou één van de mooiste en meest intense momenten uit je leven moeten zijn, maar een zwangerschap kan ook veel klachten met zich meebrengen. Sommige vrouwen beleven de zaligste tijd van hun leven, voor anderen is het een ware nachtmerrie. Heel veel klachten worden van de hand gedaan als “het hoort erbij”. Maar, dit hoeft niet…

Osteopathie zorgt ervoor dat geïrriteerde en gespannen zones ontspannen worden op een zachte manier. Daarbij staat het heiligbeen, de wervelkolom, het middenrif en de glijvlakken tussen de organen centraal in de behandelstrategie. Zo wordt er opnieuw evenwicht in het lichaam gebracht. Dit zorgt ervoor dat niet alleen het welzijn van de vrouw wordt verhoogd, maar ook dat de baby meer ruimte krijgt waardoor dit in veel gevallen de bevalling vergemakkelijkt. Een osteopatische behandeling houdt geen enkel gevaar in voor het ongeboren kind.

In de gevolgde postgraduaat opleiding ‘osteopathie in de pediatrische geneeskunde’ wordt extra aandacht besteed aan de vrouw voor, tijdens en na de zwangerschap.

Voor de zwangerschap is een preventieve controle bij de osteopaat sterk aan te raden, aangezien we dan de elasticiteit van de buik nog kunnen optimaliseren en aanwezige littekens behandelen. Zoals een vogel zijn nestje bouwt, zo moet de moeder haar lichaam voorbereiden op de zwangerschap. Een slecht nestje zal moeilijkheden veroorzaken bij de innesteling van het vruchtje.

Tijdens het eerste trimester is de zwangere vrouw zeer kwetsbaar. Door de grote hormonale veranderingen wordt de vrouw veel gevoeliger (fysisch en psychisch). Indien er in deze eerste 3 maanden geen problemen zijn – rugpijn, structurele klachten- verdient de moeder alle rust die ze kan krijgen.

Vanaf de 3de maand beschikt het kind over al zijn organen en zit het in een verdere groeifase. Mochten er zich problemen voordoen van lage rugklachten of bij last van het staartbeen, is het aangewezen dat de zwangere vrouw zich osteopatisch laat onderzoeken. Dit niet alleen om het comfort van de vrouw te verhogen, maar vooral ook om de groeifase van de baby optimaal te laten verlopen. Hiervoor is het namelijk van belang dat deze voldoende ruimte heeft om te kunnen bewegen. Een middenrif onder stress, een verkleving in het bekken, een geblokkeerd staartbeentje of blokkades in de rug beperken nu echter het kind in zijn groei en beweging. Ook controleren we op dat moment of er geen bewegingsbeperkingen of blokkades zijn die de bezenuwing naar de buikorganen verstoren. Dit kan immers de opname van belangrijke voedingsstoffen zoals essentiële vetzuren beperken. Aangezien het belangrijk is dat de aanstaande moeder zich tijdens de gehele zwangerschap goed blijft voelen, is het belangrijk deze symptomen zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Ook voor het kind, dat de hele situatie lijfelijk ondergaat, is het van belang dat deze geen weerstand ondervindt in zijn groei en beweging in de buik.

Tijdens de zwangerschap gaat de osteopaat dus op een zachte manier na of het lichaam al dan niet in evenwicht is. Nadat de osteopaat de beweeglijkheid hersteld heeft, is het raadzaam om de spieren rondom het bekken te versterken door een gespecialiseerde kinesitherapeut.
Het middenrif is één van de zones die vaak weerstand geeft aan de verandering dat een zwanger lichaam doormaakt. Wanneer het middenrif onder stress staat, drukt deze het kind naar beneden. Hierdoor zal het hoofdje teveel druk uitoefenen op de baarmoederhals. Door het vrijkomen van prostaglandines zal er een stof geproduceerd worden die de weeën zullen opwekken en krijgt de moeder vroegtijdige weeën. Daarom is het van belang middenrif en borstkas vrij te maken en te houden gedurende de hele zwangerschap.

Littekens (vb. van een blindedarm-ontsteking of eerdere kijkoperaties in de buik) en beweginsbeperkingen door bvb herhaaldelijke blaasontstekingen uit het verleden of een slechte darmwerking, veroorzaken een asymmetrische kanteling in het bekken. Hierdoor ontstaat er een torsie in de onderste wervels en in het heilig been. Bekkeninstabiliteit is hier vaak het gevolg van. Om een goede doorgang te garanderen tijdens de bevalling moet het bekken zeer flexibel zijn en is het uitermate belangrijk de restricties tijdig los te maken. Dergelijke littekens en bewegingsbeperkingen worden bij voorkeur vrij gemaakt in het eerste trimester van de zwangerschap, omdat in die periode de baarmoeder nog niet de volledige buik bedekt. In het eerste trimester kunnen we dus, in tegenstelling tot verder in de zwangerschap, nog gemakkelijk bij de littekens en bewegingsbeperkingen in de buik.

Ook een val op het staartbeen kan een blijvende blokkade veroorzaken, zelfs bij volledige genezing. Het staartbeen is het kleinste beentje in het bekken maar allerminst belangrijk voor een goed verloop van de geboorte. Tijdens de bevalling kan een staartbeen dat niet goed naar achter kan kantelen een ruimteverlies van 2 cm betekenen. De gevolgen op de uitdrijving van de baby zijn dan zeer duidelijk te merken.

Na de bevalling wordt het lichaam terug in zijn normale toestand hersteld door de osteopaat. Het is uitermate belangrijk dat dit gebeurd aangezien de verhoogde elasticiteit o.i.v. de hormonen nog even aanhoudt! Het bekken wordt tijdens de zwangerschap en zeker tijdens de bevalling zodanig beproefd, dat het onmiddellijk nadien of soms pas een tijd later rugklachten, nekklachten, hoofdpijn en soms zelfs postnatale depressie in de hand kan werken.

Het onderzoek bij een zwangere vrouw verloopt net zoals bij een andere patiënt. De behandeling is echter aangepast aan de zwangerschap, wat een heel ontspannend gevoel geeft aan de patiënt.

Afhankelijk van welke combinatie van bewegingsbeperkingen bij een zwangere vrouw aanwezig is, kan zich dat uiten in volgende klachten:

• Harde buiken
• Urineverlies
• Bekkenklachten, pijnlijk staartbeentje, pijnlijk schaambeen (soms bekkeninstabiliteit genoemd)
• Rugpijn, nekpijn
• Kortademigheid
• Hoofdpijn
• Uitstralende pijn in de ledematen
• Spijsverteringsklachten, buikpijn, misselijkheid, zure oprispingen
• Baby in stuit- of dwarsligging
• Pijnlijk bewegende baby
• Vermoeidheid
• Bandenpijn rond de groeiende baarmoeder

Bekkeninstabiliteit is een omschrijvende term die alle pijnklachten omvat rond het bekken. Dit treedt meestal op tijdens of na de zwangerschap.Dit wordt veroorzaakt door meerdere factoren. O.a. het elastischer worden van de ligamenten en een veranderende lichaamshouding naarmate de zwangerschap vordert.De klachten beginnen meestal in de 3e tot 7e maand en zijn afhankelijk van de mate van verweking. De meest voorkomende klachten zijn:

• Een moe gevoel of pijn rondom de schaambeenverbinding (symfyse).
• Pijn in de lage rug/ stuitje evt. met uitstraling in het been.
• Pijn vooral bij het begin van een handeling, de zgn. startpijn.
• Toename van de pijn bij drukverhogende processen, zoals bij een volle blaas, bij het ophouden van de ontlasting en vaak bij het begin van de menstruatie.
• Klachten bij langdurig uitvoeren van een bepaalde beweging zoals staan, traplopen, bukken, zwemmen en autorijden.

Na de bevalling is het belangrijk dat vrouwen met bekkeninstabiliteit zich osteopatisch behandelen alvorens de hormonale elasticiteit afneemt.

Indicaties voor een vrouw om zich na de bevalling door een osteopaat te laten behandelen zijn:

• Keizersnede
• Vaginale hechtingen
• Ingeknipt, ingescheurd
• Blaasontsteking
• Urineverlies
• Pijn tijdens gemeenschap
• Geen tampons verdragen
• Pijn vaginaal, anaal
• Rugpijn
• Bekkenpijn
• Problemen met de ledematen
• Vermoeidheid